“Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τίποτα, εκτός κι αν το αποδεχτούμε.”
— Carl Jung
Τι είναι το mindfulness και με ποιους τρόπους μπορεί να σε βοηθήσει;
Σύμφωνα με τον πατέρα του mindfulness John Kabat Zin, ενσυνειδητότητα σημαίνει “να επικεντρώνεις την προσοχή σου με πρόθεση στην παρούσα στιγμή και χωρίς επίκριση”.
Η Ενσυνειδητότητα δεν αποτελεί μια απλή σειρά ασκήσεων, στην πραγματικότητα είναι μια ολοκληρωμένη φιλοσοφία και στάση ζωής, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε πλευρά της καθημερινότητάς μας. Διακρίνεται από απλότητα, και ο κύριος στόχος της είναι να είμαστε ουσιαστικά παρόντες σε κάθε στιγμή που ζούμε, όντας σε πραγματική επαφή με το σώμα μας, το περιβάλλον, τους άλλους ανθρώπους, τα συναισθήματά μας, τις σκέψεις μας και τις πράξεις μας.
Χρησιμοποιώντας τον ανοιχτό, αρχάριο νου μας, με έναν τρόπο που δέχεται τα πράγματα και τις καταστάσεις σαν να είναι η πρώτη φορά που τα βλέπει και τα βιώνει. Απαλλάσσοντας το μυαλό μας από την κριτική και την επίκριση για τον εαυτό μας και τους άλλους ανθρώπους. Ξεκινώντας από την απαλή αποδοχή του εαυτού μας, των συναισθημάτων μας, των σκέψεων μας, όπως ακριβώς είναι στην παρούσα στιγμή, ενισχύεται και η σταδιακή αποδοχή της ροής των καταστάσεων όπως είναι στο εδώ και τώρα, χωρίς να μπαίνουμε στον αυτοματισμό της εσωτερικής κριτικής.
Η αποδοχή δε συνιστά παθητικότητα, αλλά μία επιλογή και επιθυμία να βλέπουμε τις καταστάσεις ακριβώς όπως είναι, γεγονός που συμβάλλει στη συναισθηματική μας αποστασιοποίηση και στην αποτελεσματικότητά μας σχετικά με την εξεύρεση λύσεων και την αβίαστη κινητοποίηση των αλλαγών που θέλουμε να πραγματοποιήσουμε. Η παρούσα στιγμή είναι ο μόνος χρόνος που έχουμε, για να επιτύχουμε οτιδήποτε.
Η Ενσυνειδητότητα, εκτός από την ανάδειξη της αληθινής σχέση μας με τον εαυτό μας, μπορεί επίσης να βελτιώσει τις σχέσεις στο σπίτι, στην εργασία και στην κοινότητα, αυξάνοντας την επαφή με τις πραγματικές ανάγκες του ατόμου, την αυτοπεποίθηση και τη συναισθηματική νοημοσύνη, η οποία έχει ως αποτέλεσμα περισσότερη συμπόνια, καλοσύνη και ενσυναίσθηση προς εμάς και τους άλλους.
*Δυνατότητα για online Συνεδρίες
Ακολουθούν μερικά από τα πιο σημαντικά και επιστημονικά επιβεβαιωμένα οφέλη της ενσυνειδητότητας σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (Davis & Hayes, 2011):
Ψυχολογικά Οφέλη
Αυξημένη συνειδητότητα του νου.
Σημαντικά μειωμένο άγχος και αρνητικά συναισθήματα.
Αυξημένος έλεγχος στην ελαστικότητα της σκέψης (σημαντική αιτία και σύμπτωμα κατάθλιψης και άγχους).
Αυξημένη πνευματική ευεξία και εστίαση.
Περισσότερη λειτουργική μνήμη.
Λιγότερες διασπαστικές σκέψεις.
Μειωμένη συναισθηματική αντιδραστικότητα.
Αυξημένη ικανότητα για εκούσιες συμπεριφορές, μειώνει ψυχαναγκαστικές και εθιστικές συμπεριφορές.
Αυξημένη ενσυναίσθηση, συμπόνια και ευσυνειδησία των συναισθημάτων άλλων .
Σωματικά Οφέλη
Ενισχυμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και την γενικότερη υγεία.
Αυξημένη πυκνότητα εγκεφάλου και νευρωνική ολοκλήρωση σε περιοχές υπεύθυνες για θετικά συναισθήματα, αυτορρύθμιση και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Μειωμένη αρτηριακή πίεση.
Χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης αίματος (κύρια ορμόνη στρες).
Μεγαλύτερη αντίσταση σε ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος, όπως καρδιακές παθήσεις και το χρόνιο πόνο.
Μειώνει την αϋπνία, αυξάνει την αίσθηση ευεξίας, μειώνει τον λήθαργο και αυξάνει την ενέργεια.
Λειτουργεί καλύτερα στην απώλεια βάρους.
Πνευματικά Οφέλη
Αύξηση της αυτογνωσίας και αυτο-αποδοχής.
Αύξηση της αποδοχής των άλλων, την συναισθηματική νοημοσύνη, ευελιξία και αντοχή.
Αυξημένη αίσθηση ηθικής, διαίσθηση και θάρρος να αλλάξουν.
Αυξημένος έλεγχος στις αυτόματες συμπεριφορές.
Αυξημένη αυτοπειθαρχία.
Βελτιώνει τη μνήμη και αυξάνει την συγκέντρωση και την προσοχή.
Μερικά παραδείγματα ασκήσεων Ενσυνειδητότητας:
Άσκηση 1 : Παρατήρησε, Αποδέξου, Άφησε, Επέστρεψε
Επέλεξε κάτι να εστιάσεις (αναπνοή, περιβάλλον, μια φράση, μια αίσθηση, μια δουλειά κτλ). Αυτό θα είναι ο «στόχος της προσοχής» σου. Εστίασε την προσοχή σου στο στόχο και κάθε φορά που παρατηρείς ότι το μυαλό σου περιπλανιέται, ακολούθησε την εξής διαδικασία: Παρατήρησε τη σκέψη – Αποδέξου την χωρίς κριτική – Άφησε την χωρίς να εμπλακείς σε αυτήν – Επέστρεψε την προσοχή σου στο «στόχο της προσοχής» σου. Επανέλαβε σε όλη τη διάρκεια της πρακτικής σου
Άσκηση 2 : Ενσυνείδητη συγκέντρωση στο τώρα
Διάλεξε κάποια εργασία που κάνεις καθημερινά με μηχανικό τρόπο. Συνήθως καθώς την εκτελείς, ο νους σου πετάει στα deadline που πρέπει να προλάβεις, στις υποχρεώσεις σου και σε άλλες σκέψεις που σε γεμίζουν με στρες.
Μπορεί να είναι κάποια δουλειά του σπιτιού, όταν οδηγείς ή όταν τρως. Αυτή την φορά συγκέντρωσε την σκέψη σου σε κάθε λεπτομέρεια, σαν να πρόκειται για μία εμπειρία που βιώνεις για πρώτη φορά.
Αντί αγωνιωδώς να περιμένεις να τελειώσει αυτό που κάνεις, για να προχωρήσεις στο επόμενο, ζήσε το με όλες σου τις αισθήσεις εδώ και τώρα. Τι θερμοκρασία και υφή έχει το φαγητό μέσα στο στόμα σου, πώς νιώθεις το φρένο που πιέζεις με το πόδι σου, τι ήχο κάνει το νερό όταν πλένεσαι.
Επανέφερε την σκέψη σου, απαλά, χωρίς να την κρίνεις, όταν αυτή πάει να δραπετεύσει. Αυτή η άσκηση με τον καιρό θα σου προσφέρει την ανεκτίμητη ικανότητα να είσαι ουσιαστικά παρόν, σε κάθε στιγμή της ζωής σου.
Άσκηση 3 : Οι 5 αισθήσεις
Παρατήρησε πέντε πράγματα που μπορείς να δεις. Κοίταξε γύρω σου και διάλεξε κάτι που συνήθως δεν βλέπεις, όπως μια σκιά ή μια ρωγμή στον τοίχο.
Παρατήρησε τέσσερα πράγματα που μπορείς να νιώσεις. Αυτά μπορεί να είναι η αίσθηση των ρούχων επάνω σου, το αεράκι στο δέρμα σου, η αίσθηση των πλήκτρων στον υπολογιστή κλπ
Παρατήρησε τρία πράγματα που μπορείς να ακούσεις. Αυτά μπορεί να είναι το κελάηδημα ενός πουλιού, ο ήχος από το ψυγείο, ο υπόκωφος θόρυβος από τα αυτοκίνητα κλπ.
Παρατήρησε δύο πράγματα που μπορείς να μυρίσεις ευχάριστα ή δυσάρεστα. Είναι η μυρωδιά των πεύκων ή το φαγητό που μαγειρεύεται;
Παρατήρησε ένα πράγμα που μπορείς να γευτείς, όπως μια γουλιά από τον καφέ σου, μια τσίχλα, τη γεύση του στόματός σου ή ακόμη και τον αέρα που μπαίνει από το στόμα σου.
*Δυνατότητα για online Συνεδρίες
“Η Ενσυνειδητότητα μας δείχνει τι συμβαίνει στο σώμα μας, στα συναισθήματά μας, στο μυαλό μας και στον κόσμο. Μέσω της Ενσυνειδητότητας, αποφεύγουμε να βλάπτουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους.”
— Thich Nhat Hanh